Pokrzywa jest zdrowa – nasze babcie miały rację!
W dzieciństwie wielokrotnie byłam oparzona przez pokrzywy. Te chwasty pojawiały się nie wiadomo skąd i atakowały znienacka 😉 Nic więc dziwnego, że miałam do nich nienajlepszy stosunek, po prostu źle mi się kojarzą. Pomimo tego, że parzące włoski pokrzywy wstrzykują w skórę drażniące substancje, jest ona od wieków stosowana w lecznictwie. Co więcej, jej zdrowotne działanie potwierdzają badania naukowe.
Pokrzywa to bogate źródło antyoksydantów, takich jak miedź, cynk, selen czy polifenole. Ponadto zawiera witaminy z grupy B, witaminę C, K, karotenoidy, garbniki, kwasy tłuszczowe linolowy i linolenowy, składniki mineralne, m. in. żelazo, wapń, magnez i najróżniejsze związki organiczne. Ten imponujący wachlarz prozdrowotnych składników powoduje, że pokrzywa może być stosowana w profilaktyce i wspomaganiu leczenia wielu chorób i dolegliwości:
Wspomniane wcześniej antyoksydanty sprawdzają się doskonale jako parasol ochronny przed chorobami sercowo-naczyniowymi. Ponadto związki zawarte w pokrzywie obniżają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.
Ekstrakt z pokrzywy może być stosowany jako naturalny środek antyseptyczny i przeciwbakteryjny. W medycynie ludowej stosowano go w celu przyspieszenia procesu gojenia się ran. Badania naukowe potwierdziły, że pokrzywa działa przeciwbakteryjnie na różne drobnoustroje m.in. na gronkowca złocistego.
Ponadto pokrzywa łagodzi bóle kości, stawów, kręgosłupa i bóle reumatyczne, co umożliwia obniżenie dawek leków przeciwbólowych. Pomaga również w przypadku zapalenia i naciągnięcia ścięgien.
Pokrzywa zawiera także związki przeciwhistaminowe podobne do tych które stosowane są w lekach na alergie sezonowe, dzięki czemu łagodzi katar sienny.
Wspomaganie leczenia cukrzycy i insulinoooporności to kolejna zaleta tej niezwykłej rośliny. Substancje zawarte w pokrzywie obniżają poziom glukozy w organizmie, zwiększają natomiast wydzielanie insuliny oraz podnoszą wrażliwość komórek na insulinę.
Ze względu na obecność dużych ilości związków o właściwościach przeciwutleniających i zmiatających wolne rodniki, takich jak polifenole, liście pokrzywy chronią przed nowotworami. Jednak to nie wszystko. Ekstrakt z pokrzywy może być również stosowany jako jeden z elementów leczenia raka piersi i prostaty, ponieważ hamuje wzrost komórek rakowych oraz zwiększa skuteczność niektórych leków stosowanych w walce z nowotworami.
Świeżą pokrzywę możesz kupić w niektórych sklepach z warzywami lub ekologiczną żywnością albo zerwać ją samemu. Pamiętaj jednak o kilku ważnych zasadach. Zbiór przeprowadza się od marca do początków czerwca. Należy zbierać tylko młode wierzchołki pędów, ponieważ stare liście zawierają cystolity, które negatywnie wpływają na nerki. Nie zapomnij założyć gumowych rękawiczek przed kontaktem z tą rośliną. Jeśli potrzebujesz samych listków, najlepiej odcinać je nożyczkami, ponieważ trudno się je odrywa.
Masz pokrzywę w domu, co teraz? Po pierwsze, załóż rękawiczki. Następnie umyj liście (odetnij je od łodyg) i zalej wrzątkiem na 10 minut, dzięki temu nie będą już parzyć. Możesz dodawać je do zup, sałatek, sosów lub przyrządzać tak jak szpinak. Najłatwiej zrobić oczywiście napar z pokrzywy. W tym celu 2 łyżki świeżych lub suszonych liści zalej wrzątkiem na 5-10 minut a następnie odcedź. Napar można pić raz dziennie, jednak jeśli pije się go regularnie, należy robić co jakiś czas kilkutygodniowe przerwy.
Literatura:
- Esposito S. i wsp.: Therapeutic Perspectives of Molecules from Urtica dioica Extracts for Cancer Treatment. Molecules. 2019. Aug; 24(15): 2753.
- Banjari I. i wsp.: Traditional Herbal Medicines for Diabetes Used in Europe and Asia: Remedies From Croatia and Sri Lanka. Alternative Therapies. 2019. May/June vol. 25 no.3.
- Jakubczyk K. i wsp.: Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) – charakterystyka botaniczna, biochemiczna i właściwości prozdrowotne. Pom J Life Sci. 2015. 61, 2, 191–198.